افزایش خواسته در دادگاه صلح
تاحالا شده پرونده ای تو دادگاه صلح داشته باشید و وسط کار حس کنید که مبلغی که اولش مطالبه کرده بودید، کمه یا کافی نیست؟ خب، اینجاست که پای افزایش خواسته به میون میاد، اما داستان توی دادگاه صلح یه کم فرق داره. چون اگه مبلغ خواسته تون بیشتر از یه حدی بره بالا، دیگه دادگاه صلح نمی تونه به پرونده تون رسیدگی کنه و باید کلاً منتقل بشه به یه دادگاه دیگه! این اتفاق می تونه همه چی رو عوض کنه و دردسرساز بشه. پس شناخت دقیقش حسابی به کارتون میاد.
فکرشو بکنید که تو یه پرونده ای هستید و مبلغی رو به عنوان خواسته اولیه تو دادخواستتون نوشتید. حالا، بعد از شروع رسیدگی، متوجه میشید که اون مبلغی که ثبت کردید، جوابگوی حق و حقوق واقعی شما نیست. شاید سود پولتون رو حساب نکرده بودید، یا اجرت المثلی که باید می گرفتید، بیشتر از اون چیزی بود که فکر می کردید. اینجاست که قانون دستتون رو باز گذاشته تا بتونید خواسته تون رو افزایش بدید. اما این افزایش خواسته، به خصوص توی دادگاه صلح، قلق ها و قواعد خاص خودش رو داره که اگه حواس آدم نباشه، ممکنه کار رو به جای جلو انداختن، بیشتر گره بزنه.
توی این مقاله، می خوایم از سیر تا پیاز این موضوع رو با هم بررسی کنیم؛ از اینکه اصلاً افزایش خواسته یعنی چی، تا اینکه توی دادگاه صلح چه پیامدهای عجیب و غریبی می تونه داشته باشه و چطور می تونید از این حق قانونی تون به بهترین شکل استفاده کنید، بدون اینکه خودتون رو به دردسر بندازید. حتی به نصاب مالی دادگاه صلح که جدیداً ۱۰۰ میلیون تومان شده هم حسابی دقت می کنیم تا قضیه براتون مثل روز روشن بشه.
درک مبانی: افزایش خواسته چیست و چه فرقی با بقیه چیزها دارد؟
قبل از اینکه شیرجه بزنیم تو بحث اصلی افزایش خواسته تو دادگاه صلح، بذارید اول یه نگاهی بندازیم به مفهوم خود خواسته و بعدش ببینیم افزایش خواسته اصلاً یعنی چی و چه فرقی با بقیه اصطلاحات حقوقی مشابهش داره. اینجوری وقتی جلوتر میریم، هیچ ابهامی برامون نمی مونه و همه چیز رو شفاف می فهمیم.
خواسته؛ نقطه شروع هر دعوا
هر وقت کسی می خواد تو دادگاه حقمون رو بگیره، باید یه دادخواست بده. توی این دادخواست، یه ستونی هست به اسم خواسته که توش می نویسیم از دادگاه چی می خوایم. مثلاً مطالبه مبلغ ۵۰ میلیون تومان یا الزام به تنظیم سند رسمی. این خواسته مثل یه نقشه راه برای دادگاهه؛ دادگاه فقط می تونه تو همین محدوده ای که شما مشخص کردید، تصمیم گیری کنه و رأی بده.
تصور کنید می خواید برای ماشینتون قطعه ای بخرید. اول مشخص می کنید چی می خواید (مثلاً لنت ترمز). خواسته هم دقیقاً همینه؛ مشخص می کنه دادگاه باید تو چه زمینه ای به دعوای شما رسیدگی کنه. پس، درست نوشتن و دقیق مشخص کردن خواسته تو دادخواست، خیلی مهمه و نباید سرسری ازش گذشت.
افزایش خواسته به زبان خودمانی
افزایش خواسته یعنی اینکه شما همون مطالبه اولیه رو که توی دادخواستتون نوشتید، بیشترش کنید. مثلاً اگه اولش نوشتید مطالبه ۵۰ میلیون تومان، حالا می خواید بگید نه، ۵۰ میلیون کمه، من ۱۰۰ میلیون تومان طلبکارم! اینجا شما چیز جدیدی به خواسته تون اضافه نکردید، فقط حجم یا مبلغ همون خواسته قبلی رو زیاد کردید. این کار بر اساس ماده ۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی مجازه و یه جورایی به خواهان این اجازه رو میده که اگه محاسباتش اول کار دقیق نبوده یا ضررهای بیشتری متحمل شده، دعواش رو تکمیل کنه.
این حق برای اینه که دیگه نیازی نباشه یه دادخواست جدید بدی و یه پرونده دیگه باز کنی. با همین پرونده می تونی اون چیزی رو که اول کم نوشته بودی، درستش کنی و به مبلغ واقعی برسونی. البته این کار، همینجوری الکی و هر وقت که دلت خواست نمیشه؛ یه سری شرایط و قواعد سفت و سخت داره که جلوتر بهش می رسیم.
تفاوت های کلیدی: اشتباه نگیرید!
شاید شنیده باشید که بعضی ها افزایش خواسته رو با دعوای اضافی یا تغییر خواسته اشتباه می گیرن. اما این ها سه تا موضوع کاملاً متفاوتن و هر کدوم شرایط و قواعد خاص خودشون رو دارن. دونستن تفاوتشون خیلی بهمون کمک می کنه که تو دادگاه اشتباهی نکنیم و کارمون گره نخوره.
افزایش خواسته و دعوای اضافی: فرق اصلی کجاست؟
افزایش خواسته: همونطور که گفتیم، یعنی مبلغ یا حجم یه خواسته موجود رو زیاد کنی. مثلاً از ۱۰ تن گندم به ۲۰ تن گندم.
دعوای اضافی: یعنی شما یه خواسته کاملاً جدید به پرونده اضافه کنی که قبلاً تو دادخواستت نبوده. مثلاً شما اول فقط الزام به تنظیم سند رسمی خواسته بودید، حالا می خواید علاوه بر اون، مطالبه خسارت تأخیر رو هم اضافه کنید. اینجا شما یه خواسته جدید اضافه کردید، نه اینکه مبلغ خواسته قبلی رو افزایش داده باشید.
دعوای اضافی هم شرایط خاص خودش رو داره و معمولاً باید با دادخواست جداگانه و رعایت تشریفات خاص خودش مطرح بشه، در حالی که افزایش خواسته رو میشه حتی به صورت شفاهی هم در دادگاه اعلام کرد (البته باید تو صورتجلسه بیاد). مهمترین نکته اینه که هر دو باید با دعوای اصلی ارتباط کامل و منشأ واحد داشته باشن تا دادگاه بتونه با هم بهشون رسیدگی کنه.
افزایش خواسته و تغییر خواسته: کدوم رو انتخاب کنیم؟
افزایش خواسته: خواسته قبلی سر جای خودشه و فقط حجمش بیشتر میشه.
تغییر خواسته: یعنی خواسته قبلی رو کلاً حذف می کنی و یه خواسته دیگه رو جاش میذاری. مثلاً اولش الزام به احداث بنا رو خواسته بودی، حالا می خوای کلاً اونو تغییر بدی به مطالبه خسارت عدم انجام تعهد.
تغییر خواسته هم مثل افزایش خواسته، معمولاً تا پایان اولین جلسه دادرسی ممکنه، اما نکته مهم اینه که شما دارید ماهیت خواسته تون رو عوض می کنید، نه فقط مقدارش رو. این تفاوت خیلی مهمه و می تونه مسیر پرونده رو کاملاً تغییر بده.
افزایش خواسته و کاهش خواسته: کی و کجا؟
افزایش خواسته: فقط تو مرحله بدوی و تا پایان اولین جلسه دادرسی ممکنه.
کاهش خواسته: فرقش اینه که شما می تونی تو هر مرحله ای از دادرسی، حتی تو مراحل تجدیدنظر و واخواهی، خواسته ت رو کم کنی. این محدودیت زمانی افزایش خواسته رو نداره و دست خواهان برای کم کردن خواسته بازتره. مثلاً اگه اولش ۱۰۰ میلیون تومان خواسته بودید، بعداً متوجه بشید فقط ۸۰ میلیون طلبکارید، می تونید خواسته تون رو کم کنید.
حواستون باشه که کم و زیاد کردن خواسته، هر دو باید با دقت و مشاوره حقوقی انجام بشن، وگرنه ممکنه حقوق شما نادیده گرفته بشه یا دچار اطاله دادرسی بشید.
دادگاه صلح و افزایش خواسته: نقطه حساس پرونده!
حالا که تفاوت ها رو فهمیدیم، بریم سر اصل مطلب و ببینیم چرا بحث افزایش خواسته توی دادگاه صلح انقدر مهمه و می تونه مثل یه بمب ساعتی برای پرونده تون عمل کنه. اینجا پای صلاحیت و نصاب مالی به میون میاد که دو تا کلمه کلیدی تو این موضوع هستن.
آشنایی با دادگاه صلح: برای چی ساخته شده؟
دادگاه صلح، که بر اساس قانون شوراهای حل اختلاف ۱۴۰۲ فعالیت می کنه، یه جورایی برای رسیدگی به پرونده های کوچیک تر و کم اهمیت تر مالی و یه سری دعواهای غیرمالی مشخص طراحی شده. هدفش هم اینه که پرونده ها سریع تر و با تشریفات کمتر حل و فصل بشن و بار دادگاه های عمومی کم بشه. دادگاه صلح مثل یه فیلتر عمل می کنه که فقط پرونده های خاصی رو راه میده داخل. یکی از مهم ترین این فیلترها، همون نصاب مالی هست.
نصاب مالی دادگاه صلح: مرز جدایی!
مهمترین چیزی که دادگاه صلح رو از دادگاه های عمومی حقوقی جدا می کنه، همین نصاب مالیه. طبق بند ۱ ماده ۱۲ قانون شوراهای حل اختلاف مصوب ۱۴۰۲، دادگاه صلح فقط می تونه به دعاوی مالی که تا سقف یکصد میلیون تومان ارزش دارن، رسیدگی کنه. یعنی اگه خواسته شما (مبلغی که طلبکارید) بیشتر از ۱۰۰ میلیون تومان باشه، دیگه دادگاه صلح صلاحیت رسیدگی به پرونده تون رو نداره و پرونده باید بره به دادگاه عمومی حقوقی.
این ۱۰۰ میلیون تومان مثل یه خط قرمزه. تا وقتی که خواسته شما زیر این خطه، دادگاه صلح می تونه بهش رسیدگی کنه. اما اگه از این خط رد بشه، داستان عوض میشه. فهمیدن این عدد و اهمیتش، تو بحث افزایش خواسته حسابی به کارمون میاد.
چرا افزایش خواسته در دادگاه صلح انقدر حیاتیه؟
حالا برگردیم به بحث افزایش خواسته. تصور کنید شما یه دادخواست مطالبه ۵۰ میلیون تومانی دادید به دادگاه صلح. پرونده تون شروع میشه و تو اولین جلسه دادرسی، متوجه میشید که باید ۲۰ میلیون تومان دیگه هم بابت خسارت دیرکرد یا چیز دیگه به مبلغ خواسته تون اضافه کنید. حالا جمع خواسته شما میشه ۷۰ میلیون تومان. هنوز زیر ۱۰۰ میلیون تومانه، پس مشکلی نیست و دادگاه صلح به رسیدگی ادامه میده.
اما اگه خواسته اولیه شما ۸۰ میلیون تومان بود و حالا ۲۰ میلیون تومان دیگه هم بهش اضافه کنید، جمعش میشه ۱۰۰ میلیون تومان. اینجا هم هنوز تو مرز صلاحیت دادگاه صلحه. اما اگه خواسته اولیه شما مثلاً ۷۰ میلیون تومان بوده و ۳۵ میلیون تومان بهش اضافه کنید، جمعش میشه ۱۰۵ میلیون تومان. حالا چی؟ دقیقاً همینجاست که قضیه پیچیده میشه!
حتی یک افزایش کوچک در خواسته، اگر مبلغ کل رو از نصاب ۱۰۰ میلیون تومانی دادگاه صلح بالاتر ببره، می تونه کل مسیر پرونده رو عوض کنه. دادگاه صلح دیگه صلاحیت نداره و پرونده رو به دادگاه عمومی حقوقی می فرسته.
این تغییر صلاحیت می تونه کلی دردسر براتون ایجاد کنه: از اطاله دادرسی و طولانی شدن روند کار گرفته تا سردرگمی وکیل و خود خواهان. ممکنه وقت و هزینه ای که برای دادگاه صلح صرف کردید، تقریباً به هدر بره و مجبور بشید از نو تو دادگاه عمومی با قوانین و تشریفات متفاوت، پرونده رو جلو ببرید. پس، آگاهی از این موضوع، کلید تصمیم گیری درست و مدیریت پرونده تون هست.
شرایط قانونی و عملی افزایش خواسته (بر اساس ماده 98 قانون آیین دادرسی مدنی)
گفتیم که افزایش خواسته همینجوری الکی نیست و باید یه سری شرایط قانونی رو رعایت کرد. ماده ۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی، مثل یه فرمانده، این شرایط رو مشخص کرده. اگه این ها رو ندونیم، هر چقدر هم بخوایم خواسته مون رو افزایش بدیم، دادگاه قبول نمی کنه و کارمون راه نمی افته. بیایید دونه به دونه این شرایط رو با هم مرور کنیم.
مهلت طلایی: تا پایان اولین جلسه دادرسی
اولین و شاید مهمترین شرط برای افزایش خواسته، زمان انجام اونه. شما فقط تا پایان اولین جلسه دادرسی در مرحله بدوی فرصت دارید که خواسته تون رو افزایش بدید. بعد از این جلسه، دیگه این امکان از شما گرفته میشه.
فرض کنید دادگاه تشکیل شده و جلسه اول دادرسی شروع شده. شما می تونید همونجا، چه به صورت شفاهی (که البته باید تو صورتجلسه قید بشه) و چه با تقدیم یه لایحه کتبی، خواسته تون رو افزایش بدید. اگه این مهلت رو از دست بدید، یعنی جلسه اول تموم بشه و شما اقدامی نکرده باشید، دیگه نمی تونید خواسته تون رو افزایش بدید و پرونده با همون خواسته اولیه ادامه پیدا می کنه. پس حواستون به ساعت و تاریخ دادگاه حسابی جمع باشه.
ارتباط کامل با دعوای اصلی: مثل زنجیر به هم وصل!
شرط دوم اینه که خواسته جدیدی که اضافه می کنید (در واقع همون خواسته قبلی با مبلغ بیشتر)، باید با دعوای اصلی تون ارتباط کامل داشته باشه. یعنی چی؟ یعنی نتیجه یکی از دعاوی باید روی نتیجه دعوای دیگه تأثیر بذاره. این ها باید مثل یه زنجیر به هم وصل باشن تا دادگاه بتونه با هم بهشون رسیدگی کنه.
مثال واضحش مطالبه اجرت المثله. شما اول ممکنه دادخواست خلع ید داده باشید (یعنی می خواید یکی رو از ملکتون بیرون کنید). بعداً متوجه میشید که این آدم تو مدتی که ملک رو تو تصرف داشته، باید یه مبلغی رو به عنوان اجرت المثل استفاده از ملک به شما پرداخت کنه. خب، دعوای خلع ید و مطالبه اجرت المثل با هم ارتباط کامل دارن، چون هر دو مربوط به همون ملک و همون زمان تصرف هستن. اگه خلع ید ثابت بشه، مطالبه اجرت المثل هم معنا پیدا می کنه.
وحدت منشأ: از یک چشمه آب می خورن!
شرط سوم اینه که هم خواسته اصلی و هم اون قسمت افزایش یافته از خواسته، باید منشأ واحدی داشته باشن. یعنی از یه واقعه حقوقی یا یه عمل حقوقی واحد ناشی شده باشن. به قول معروف، باید از یه چشمه آب بخورن.
بیایید با یه مثال روشن ترش کنیم: اگه شما دادخواستی برای مطالبه اجاره بهای معوقه یک ملک خاص داده باشید، می تونید مبلغ اون اجاره بها رو افزایش بدید. اما نمی تونید اجاره بهای معوقه یک ملک دیگه رو که مثلاً اون خوانده از شما اجاره کرده، بهش اضافه کنید! چرا؟ چون منشأ این دو تا خواسته (دو تا ملک جداگانه)، فرق می کنه. اینجا دیگه وحدت منشأ وجود نداره و دادگاه افزایش خواسته رو قبول نمی کنه.
خواسته مالی بودن: فقط تو دعاوی پولی!
افزایش خواسته معمولاً توی دعاوی مالی و برای زیاد کردن مبلغ یا حجم یک خواسته مالی کاربرد داره. شما نمی تونید یه خواسته غیرمالی رو افزایش بدید. مثلاً اگه خواسته شما ابطال سند باشه، نمی تونید بگید می خوام ابطال سند رو افزایش بدم! این اصلاً معنی نداره. افزایش خواسته یعنی زیاد کردن مقدار و کمیت یک چیز که تو دعاوی مالی ملموسه.
پس، اگر دعوای شما ماهیت مالی نداره، دنبال افزایش خواسته تو اون نباشید. این مکانیسم قانونی بیشتر برای وقتیه که شما یه مبلغی رو طلبکارید و می خواید اون مبلغ رو بیشتر کنید.
مراحل و نکات عملی افزایش خواسته در دادگاه صلح
خب، تا اینجا فهمیدیم افزایش خواسته یعنی چی و چه شرایطی داره. حالا وقتشه که بریم سراغ بخش عملی کار. چطور باید این خواسته رو افزایش بدیم؟ چه کارهایی باید انجام بدیم و به چه نکاتی توجه کنیم؟
چطور افزایش خواسته رو اعلام کنیم؟
وقتی می خواید خواسته تون رو افزایش بدید، دو راه پیش رو دارید:
- شفاهی در دادگاه:
می تونید تو همون جلسه اول دادرسی، شفاهاً به قاضی اعلام کنید که قصد افزایش خواسته رو دارید. خیلی مهمه که قاضی این موضوع رو تو صورتجلسه دادگاه قید کنه. پس حتماً حواستون باشه که این کار انجام بشه. اعلام شفاهی ساده تره، ولی ممکنه فراموش بشه یا دقیق قید نشه، پس بهتره به اون اکتفا نکنید.
- با تقدیم لایحه کتبی:
این روش مطمئن تره. یه لایحه کتبی تنظیم می کنید و توش به روشنی توضیح میدید که خواسته اولیه تون چی بوده، چقدر بوده، و حالا می خواید چقدر بهش اضافه کنید و مبلغ جدید چنده. دلایل افزایش خواسته رو هم مختصر توضیح بدید. این لایحه رو قبل یا در همون جلسه اول دادرسی تقدیم دادگاه می کنید. اینجوری یه سند کتبی دارید که درخواستتون رو اثبات می کنه.
برای اینکه دید بهتری داشته باشید، یک نمونه ساده از چگونگی نگارش لایحه افزایش خواسته رو در ادامه آوردم:
نمونه لایحه افزایش خواسته
ریاست محترم شعبه […] دادگاه صلح شهرستان […]
با سلام و احترام
احتراماً، در خصوص پرونده کلاسه […] مطروحه در آن شعبه محترم، موضوع دادخواست اینجانب [نام خواهان] به طرفیت [نام خوانده]، با خواسته اولیه مطالبه مبلغ [مبلغ اولیه] ریال، نظر به دلایل و مدارک جدید (یا: بررسی مجدد محاسبات / مطالبه خسارات ناشی از…)، اینجانب قصد افزایش خواسته خود را دارم.
بدینوسیله خواسته اولیه از مبلغ [مبلغ اولیه] ریال به مبلغ [مبلغ جدید] ریال افزایش یافته و خواسته نهایی مطالبه مبلغ [مبلغ جدید] ریال می باشد.
خواهشمند است دستور فرمایید مراتب جهت اقدامات قانونی بعدی مورد نظر قرار گیرد.
با تشکر و احترام
نام و نام خانوادگی خواهان/وکیل
امضاء
البته این یک نمونه خیلی ساده است و بسته به پیچیدگی پرونده تون ممکنه نیاز باشه توضیحات بیشتری ارائه بدید.
پرداخت مابه التفاوت هزینه دادرسی: پولش رو باید بدی!
وقتی خواسته تون رو افزایش میدید، در واقع دارید مبلغ دعواتون رو بیشتر می کنید. خب، هزینه دادرسی هم بر اساس مبلغ خواسته محاسبه میشه. پس طبیعیه که باید مابه التفاوت هزینه دادرسی رو هم پرداخت کنید.
بعد از اعلام افزایش خواسته، دادگاه یا دفتر خدمات قضایی، مبلغ مابه التفاوت رو براتون محاسبه می کنه و شما باید اون رو پرداخت کنید. اگه این هزینه رو پرداخت نکنید، دادخواست شما دچار نقص میشه و دادگاه بهتون اخطار رفع نقص میده. اگه بازم پرداخت نکنید، دادخواست شما کلاً رد میشه و تمام زحماتتون به باد میره! پس این بخش رو جدی بگیرید و همون موقع که خواسته تون رو افزایش میدید، فکری هم برای پرداخت هزینه دادرسی اضافه داشته باشید.
پیامدهای حقوقی و عملی افزایش خواسته در دادگاه صلح
اینجا می رسیم به مهمترین بخش مقاله؛ جایی که می فهمیم افزایش خواسته، مخصوصاً تو دادگاه صلح، چه پیامدهای حقوقی و عملی ای داره. همونطور که گفتیم، دادگاه صلح یه مرز مشخص (۱۰۰ میلیون تومان) برای صلاحیتش داره و عبور از این مرز، می تونه کل مسیر پرونده رو عوض کنه.
مهمترین پیامد: تأثیر بر صلاحیت دادگاه
این بخش، نقطه کانونی بحث ماست و باید حسابی بهش دقت کنیم. وقتی شما خواسته تون رو تو دادگاه صلح افزایش میدید، دو حالت کلی پیش میاد:
- اگر خواسته جدید کمتر یا مساوی نصاب دادگاه صلح باشد (تا ۱۰۰ میلیون تومان):
تو این حالت، مشکلی پیش نمیاد. دادگاه صلح همچنان صلاحیت رسیدگی به پرونده رو داره و به کارش ادامه میده. فقط مبلغی که خوانده ممکنه محکوم بشه، بیشتر میشه.
- اگر خواسته جدید بیشتر از نصاب دادگاه صلح (بیش از ۱۰۰ میلیون تومان) شود:
اینجاست که قضیه پیچیده میشه! اگه با افزایش خواسته، مبلغ کل دعوا از ۱۰۰ میلیون تومان بیشتر بشه، دادگاه صلح دیگه صلاحیت رسیدگی به اون پرونده رو از دست میده. تو این وضعیت، دادگاه صلح باید قرار عدم صلاحیت به شایستگی دادگاه عمومی حقوقی صادر کنه.
این یعنی چی؟ یعنی دادگاه صلح میگه: من دیگه نمی تونم به این پرونده رسیدگی کنم، چون مبلغش از حد نصاب من بالاتر رفته. این پرونده باید بره به دادگاه عمومی حقوقی تا اونجا بهش رسیدگی بشه.
این اتفاق می تونه باعث بشه پرونده از دادگاه صلح خارج شده و به دادگاه عمومی حقوقی فرستاده بشه. این انتقال به معنی طولانی تر شدن روند دادرسی، تغییر قاضی و شاید نیاز به رعایت تشریفات جدید تو دادگاه عمومی باشه. پس، قبل از افزایش خواسته، حتماً حواستون به نصاب مالی و این پیامد مهم باشه.
یک نظریه مشورتی از اداره کل حقوقی قوه قضاییه (شماره ۷/۱۴۰۳/۶۸۲ مورخه ۱۴۰۳/۱۱/۲۸) به این موضوع اشاره کرده که:
«با توجه به نصاب مقرر در بند یک ماده ۱۲ قانون شوراهای حل اختلاف مصوب ۱۴۰۲ و از آنجا که صلاحیت دادگاه صلح نسبت به محاکم عمومی حقوقی از نوع صلاحیت نسبی است و با لحاظ ماده ۱۷ همین قانون، چنانچه خواهان در جلسه اول دادرسی خواسته خود را افزایش دهد؛ به گونه ای که از نصاب صلاحیت دادگاه صلح خارج باشد، باید قرار عدم صلاحیت به شایستگی دادگاه عمومی حقوقی صادر شود.»
این نظریه به وضوح تأکید می کنه که اگه با افزایش خواسته، مبلغ از نصاب دادگاه صلح بگذره، پرونده باید بره دادگاه عمومی حقوقی. این یعنی حرف و حدیثی توش نیست و قانون اینجوری می خواد.
رعایت اصل تناظر و حقوق خوانده: حواست به طرف مقابل هم باشه!
وقتی شما خواسته تون رو افزایش میدید، این مبلغ جدید مستقیماً روی حقوق و مسئولیت های خوانده تأثیر میذاره. ممکنه خوانده اصلاً از این افزایش خبر نداشته باشه یا خودش رو برای دفاع در برابر مبلغ اولیه آماده کرده باشه. برای همین، دادگاه برای رعایت اصل تناظر (یعنی هر دو طرف دعوا از همه اتفاقات باخبر باشن و حق دفاع داشته باشن)، یه سری کارها رو انجام میده:
- تجدید جلسه دادرسی: اگه خوانده در جلسه دادرسی که شما خواسته تون رو افزایش دادید، حضور نداشته باشه، دادگاه باید جلسه رو تجدید کنه. یعنی یه تاریخ دیگه برای دادگاه تعیین کنه.
- ابلاغ خواسته جدید: تو ابلاغیه جلسه جدید، حتماً باید قید بشه که جلسه به دلیل افزایش خواسته تجدید شده و مبلغ خواسته جدید چقدره. اینجوری خوانده از تغییرات مطلع میشه و می تونه دفاعیات احتمالی خودش رو آماده کنه.
اداره کل حقوقی قوه قضاییه تو نظریه مشورتی شماره ۷/۹۵/۱۴۹۷ مورخه ۱۳۷۹/۰۶/۲۸ هم به این موضوع اشاره کرده که: «در صورت افزایش خواسته موضوع ماده ۹۸ قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۱۳۷۹ از سوی خواهان در جلسه اول، رعایت اصل تناظر اقتضاء دارد که در صورت عدم حضور خوانده در جلسه رسیدگی، مجدداً جلسه دیگری تعیین و افزایش خواسته به خوانده ابلاغ و سپس اقدام به رسیدگی شود.» این یعنی دادگاه نمیتونه بدون اطلاع خوانده، به خواسته جدید رسیدگی کنه و باید حتماً بهش اطلاع بده تا حق دفاعش ضایع نشه.
تأثیر بر قابلیت شکایت از رأی: مبلغ جدید، ملاک تجدیدنظر!
اگه خدای نکرده رأی دادگاه باب میلتون نبود و خواستید ازش شکایت (تجدیدنظر) کنید، مبلغ خواسته جدید که افزایش پیدا کرده، تو تعیین مرجع تجدیدنظر و حتی قابل تجدیدنظر بودن یا نبودن رأی، تأثیرگذاره. یعنی دیگه مبلغ اولیه خواسته ملاک نیست، بلکه اون مبلغ نهایی که بعد از افزایش خواسته تعیین شده، برای این کار معیار قرار می گیره.
عدم امکان افزایش خواسته در مراحل بعدی: فقط یه فرصت!
همونطور که گفتیم، افزایش خواسته فقط و فقط تا پایان اولین جلسه دادرسی تو مرحله بدوی ممکنه. شما دیگه نمی تونید تو مراحل تجدیدنظر یا فرجام خواهی، خواسته تون رو افزایش بدید. این برعکس کاهش خواسته است که تو تمام مراحل دادرسی ممکنه. پس این فرصت رو باید حسابی قدر بدونید و از دستش ندید.
نکته مهم اینه که اگه دادگاه بدوی (دادگاه صلح یا عمومی) در مورد خواسته افزایش یافته اظهارنظر نکرده باشه، دادگاه تجدیدنظر هم وظیفه ای برای رسیدگی به اون بخش نداره. یعنی باید همون دادگاه اولیه بهش رسیدگی می کرده و اگه نکرده، ممکنه پرونده به مشکل بخوره. اداره کل حقوقی قوه قضاییه تو یه نظریه مشورتی (شماره ۷/۱۴۰۰/۱۷۶۵ مورخه ۱۴۰۱/۰۵/۲۳) به این موضوع اشاره کرده که اگه دادگاه بدوی نسبت به خواسته افزایش یافته اظهارنظر نکنه، دادگاه تجدیدنظر می تونه پرونده رو به دادگاه بدوی برگردونه تا رأی تکمیلی صادر کنه.
نتیجه گیری: با آگاهی، گام های محکم بردارید!
همونطور که با هم دیدیم، بحث افزایش خواسته توی دادگاه صلح، یه موضوعیه که هم می تونه خیلی به نفع شما باشه و حق و حقوقتون رو کامل برگردونه، هم اگه با دقت و آگاهی کافی انجام نشه، می تونه کلی دردسر و دوندگی اضافه براتون ایجاد کنه. مهمترین نکته ای که باید همیشه تو ذهنتون باشه، همون عدد طلایی ۱۰۰ میلیون تومان نصاب صلاحیت دادگاه صلحه. هر وقت خواستید خواسته تون رو افزایش بدید، اول حساب و کتاب کنید که آیا مبلغ نهایی از این حد رد میشه یا نه.
به یاد داشته باشید که این حق افزایش خواسته، مثل یه شمشیر دولبه است. اگه تا پایان اولین جلسه دادرسی ازش استفاده نکنید، فرصتش رو از دست میدید. اگه هم استفاده کنید و مبلغ رو از نصاب دادگاه صلح بالاتر ببرید، پرونده تون منتقل میشه به دادگاه عمومی. پس، دقت، رعایت مهلت های قانونی و درک پیامدهای صلاحیت، سه اصل اساسی تو این زمینه هستن.
توصیه ما اینه که قبل از هر گونه اقدام برای افزایش خواسته، به خصوص وقتی پای دادگاه صلح در میونه، حتماً با یه وکیل دادگستری متخصص و باتجربه مشورت کنید. یه وکیل خوب می تونه با بررسی دقیق پرونده تون، بهترین راهکار رو بهتون نشون بده و از بروز اشتباهات احتمالی که ممکنه زمان و هزینه زیادی رو ازتون بگیره، جلوگیری کنه.
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "افزایش خواسته در دادگاه صلح: راهنمای جامع مراحل و قوانین" هستید؟ با کلیک بر روی قوانین حقوقی، اگر به دنبال مطالب جالب و آموزنده هستید، ممکن است در این موضوع، مطالب مفید دیگری هم وجود داشته باشد. برای کشف آن ها، به دنبال دسته بندی های مرتبط بگردید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "افزایش خواسته در دادگاه صلح: راهنمای جامع مراحل و قوانین"، کلیک کنید.
