بازار تبریز، از مهم ترین بازارهای سرپوشیده ایران

بازار تبریز یکی از اون جاهاییه که وقتی پا میذاری توش، انگار زمان می ایسته و سفر می کنی به دل تاریخ. این بازار فقط یه جای معمولی برای خرید و فروش نیست؛ بلکه بزرگترین بازار سرپوشیده جهان و یه شاهکار معماریه که تو فهرست میراث جهانی یونسکو هم ثبت شده. اگه دنبال یه تجربه واقعی از دل فرهنگ و تاریخ ایران هستی، حتماً باید یه سر به این بازار بزنی، چون اینجا هر گوشه اش یه داستان داره و هر بوی ادویه ای که به مشامت می رسه، تو رو به دنیای دیگه ای می بره.

چرا بازار تبریز اینقدر خاص و دیدنیه؟ یه نگاه کلی!

راستش رو بخواین، بازار تبریز فقط یه اسمه، ولی خودش یه دنیاست! تصور کنید یه بازار به وسعت یه شهر کوچیک، که تمامش زیر یه سقف آجری بی نظیره. این بازار درست وسط قلب شهر تبریز جا خوش کرده و یه جورایی نبض این شهر به حساب میاد. وقتی میگیم بزرگترین بازار سرپوشیده دنیا، واقعاً داریم از یه چیز خیلی بزرگ و شگفت انگیز حرف می زنیم. این عظمت و یکپارچگی آجری، از همون لحظه اول ورودتون، شما رو حسابی به وجد میاره.

سال ۲۰۰۹ بود که یونسکو این بازار رو به عنوان میراث جهانی ثبت کرد، یعنی این مکان فقط برای ما ایرانی ها مهم نیست، بلکه برای تمام دنیا یه گنج به حساب میاد. میدونید چرا؟ چون اینجا فقط یه جای تجاری نبوده و نیست. بازار تبریز همیشه یه مرکز فرهنگی و اجتماعی هم بوده. از همون سال های دور که تبریز چهارراه جاده ابریشم بوده و کاروان های تجاری از اقصی نقاط دنیا از اینجا رد می شدند، بازارش هم مرکز اصلی داد و ستد و تبادل فرهنگ ها بوده. اینجا جاییه که می تونید هم ردپای تاریخ رو ببینید، هم از معماری خیره کننده اش لذت ببرید و هم با مردم خونگرم تبریز از نزدیک معاشرت کنید و حسابی از این همه شور و هیاهو کیف کنید.

از دل تاریخ: روایت های شنیدنی بازار تبریز

قدمت بازار تبریز اونقدر زیاده که کسی تاریخ دقیق ساختش رو نمیدونه. انگار این بازار از همون اولِ اول کنار تبریز بوده و پا به پاش بزرگ شده. فکرشو بکنید، یه جایی که هزاران سال پیش، آدم ها توش رفت وآمد می کردن و کالاهای مختلف رو می فروختن و می خریدن. این بازار نقش خیلی مهمی تو جاده ابریشم داشته. تبریز یه جورایی ایستگاه اصلی کاروان ها و بازرگانانی بوده که از شرق و غرب دنیا می اومدن و می رفتن. واسه همین بازارش هم حسابی رونق داشته و پر از جنس و آدمای جورواجور بوده.

ریشه ها و رازهای یک قدمت هزارساله

وقتی می گیم هزار ساله، شاید به سختی بشه تصورش کرد، اما شواهد زیادی نشون میده که از قرن ها پیش، همینجا بازار پر رونقی وجود داشته. این بازار نه تنها یه مرکز تجاری بود، بلکه محلی برای تبادل فرهنگ ها و ایده ها هم به حساب می اومد. بازرگانان از چین، هند، خاورمیانه و اروپا، کالاهای خودشون رو اینجا می آوردن و می بردن و در کنارش داستان ها و رسم و رسومشون رو هم با هم رد و بدل می کردن. همین رفت وآمدها باعث شده بازار تبریز به یه مرکز پر جنب و جوش و پویا تبدیل بشه که تو دل خودش تاریخ رو زنده نگه داشته.

جهانگردان و وصف شکوه

فکر می کنید فقط ما از بازار تبریز تعریف می کنیم؟ نخیر! خیلی از جهانگردان معروف، مثل ابن بطوطه، مارکوپولو و ژان شاردن که سال ها پیش به تبریز سفر کردن، از دیدن عظمت و شکوه این بازار حسابی ذوق زده شدن و کلی تعریف و تمجید ازش نوشتن. مثلاً ژان شاردن نوشته که تبریز حتی از تهران هم متجددتر بوده و مردمش زودتر از بقیه شهرهای ایران با اروپایی ها کار و کاسبی می کردن. یعنی اینجا یه جورایی دروازه ایران به دنیای غرب بوده و همین باعث شده که از همون قدیم، خیلی ها از خارج از کشور برای تجارت به اینجا بیان و ببینن که اینجا چه خبره.

زلزله ها، آتش سوزی ها و بازسازی ها

راستش رو بخواین، بازار تبریز تو این همه سال کم بلا به سرش نیومده! کلی زلزله و آتش سوزی رو از سر گذرونده، ولی هر بار مثل یه ققنوس از خاکستر خودش بلند شده و دوباره جون گرفته. مثلاً یه زلزله خیلی شدید تو سال ۱۱۹۳ قمری (حدود ۳۰۰ سال پیش) بازار رو حسابی خراب کرد. ولی نجفقلی خان دنبلی که اون موقع حاکم تبریز بود، خیلی زود دست به کار شد و بازار رو دوباره ساخت. این نشون میده که بازار چقدر برای مردم تبریز مهم بوده که حتی بعد از این همه تخریب، باز هم ولش نکردن و دوباره آبادش کردن.

متاسفانه تو سال های اخیر هم یه بار دیگه (سال ۱۳۹۸) یه آتش سوزی بزرگ تو یکی از بخش های بازار به اسم ایکی قاپیلار اتفاق افتاد که خسارت زیادی زد. اما باز هم بازاری ها و مسئولین شهر، دست به دست هم دادن تا این بخش ها رو دوباره بسازن و رونق رو به بازار برگردونن. همین تلاش ها و نگهداری ها باعث شد که تو سال ۲۰۱۳، بازار تبریز برنده جایزه معتبر معماری آقاخان بشه که یه افتخار بزرگ برای این بنای تاریخی به حساب میاد.

دالان خونی، قصه ای از دل تاریخ

یکی از دالان های بازار تبریز یه اسم عجیب داره: قانلی دالان یا همون دالان خونی. فکر می کنید چرا این اسمو روش گذاشتن؟ قصه این دالان حسابی شنیدنیه. تو سال ۱۲۶۳ قمری، یه داروغه (رئیس شهربانی) به اسم حاج رجبعلی خان داروغه، توی یه مهمونی گفته بوده که مردم تبریز بی غیرت هستن. این حرف به گوش حاج اللهیار، یکی از لوطی ها و پهلوان های معروف محله ورجی میرسه. حاج اللهیار هم که حسابی غیرتی شده بوده، با ۲۷ نفر از رفقاش میره بازار و تو حجره کریم نیل فروش، رجبعلی داروغه رو می کشه. بعد از این ماجرا، دالان حاج سید حسین به دالان خونی معروف میشه و این اسم تا الان روش مونده. این جور قصه ها نشون میده که بازار تبریز فقط آجرهای خشک و خالی نیست، بلکه پر از داستان های واقعی و اتفاقات مهمیه که تو طول تاریخ تو دلش افتاده.

تغییر روزگار و مشاغل قدیمی

خب، زمان که ثابت نمیمونه! بازار تبریز هم از این قاعده مستثنی نبوده. قدیم ترها اینجا پر از شغل های سنتی بود که الان دیگه کمتر اثری ازشون میبینیم. مثلاً مسگری، رویگری، حلاجی، زین سازی و پالان دوزی از جمله شغل هایی بودن که الان دیگه تقریباً از بین رفتن و جای خودشون رو به کارهای جدیدتر دادن. اون زمان حجره های بازار سه طبقه بودن؛ زیرزمین برای انبار کردن کالاها، طبقه همکف برای خرید و فروش و طبقه بالا برای استراحت بازرگان ها. البته هنوز هم خیلی از مغازه ها تو این بازار شغل خانوادگی و اجدادی شون رو ادامه میدن، ولی خب تغییرات دوره و زمونه، بعضی شغل ها رو حسابی تحت تاثیر قرار داده.

بازار تبریز فقط یه بازار نیست؛ اینجا یه موزه زنده است که هر آجرش، هر بوی ادویه اش و هر صدای چکش مسگرش، یه داستان از تاریخ و فرهنگ این سرزمین رو براتون روایت می کنه.

قدم زدن در شاهکار معماری: هنر بی نظیر بازار تبریز

اگه یه بار به بازار تبریز سر بزنید، غیر از حال و هوای پر هیاهو و اجناس جورواجورش، اولین چیزی که چشمتون رو می گیره، معماری بی نظیرشه. این بازار کاملاً آجریه و یهپارچه ساخته شده، یعنی یه جورایی یه شهر آجری زیر یه سقف بلند! این عظمت رو کمتر جایی میشه دید. معماران قدیم تبریز واقعاً شاهکار کردن.

آجر و گنبد: راز خنکی و نور

مصالح اصلی که تو ساخت بازار تبریز به کار رفته، آجر، خشت و گچه. البته از چوب هم برای بعضی قسمت ها استفاده شده. یه نکته جالب اینه که دیوارهای بازار خیلی ضخیمه. میدونید چرا؟ برای اینکه تو تابستون ها بازار خنک بمونه و تو زمستون های سرد تبریز هم گرما ازش بیرون نره. واقعاً یه سیستم تهویه طبیعی و هوشمندانه!

یکی دیگه از ویژگی های خاص این بازار، گنبدهای آجریشه. این گنبدها نه تنها به زیبایی بازار اضافه می کنن، بلکه کاربری خیلی مهمی هم دارن؛ نور طبیعی رو وارد بازار می کنن و باعث تهویه هوا میشن. یعنی هوای گرم از طریق روزنه های بالای گنبد خارج میشه و هوای تازه میاد تو. ارتفاع سقف بازار حدود ۵ تا ۶ متر و عرض راسته هاش هم بین ۴ تا ۵ متره. بزرگترین گنبد بازار رو هم میتونید تو تیمچه امیر ببینید و اگه دنبال زیباترین معماری هستید، باید سری به تیمچه مظفریه بزنید.

زیبایی های چشم نواز: از تاق تا گچ کاری

غیر از عظمت و یکپارچگی، بازار تبریز پر از جزئیات هنریه که چشم هر بیننده ای رو نوازش میده. از تزئینات آجری بی نظیر گرفته تا گچ کاری های ظریف و خطاطی های زیبا روی دیوارها. پنجره های چوبی با شیشه های رنگی و بعضی جاها کاشی های فیروزه ای، زیبایی این بازار رو دوچندان کرده. وقتی تو راسته ها قدم میزنی و سرتو بالا می گیری، میبینی که چقدر با سلیقه این بنا رو ساخته ان و چقدر به جزئیات اهمیت دادن. واقعاً دیدنیه!

هزارتوی بازار: بخش های مختلف و قصه هایشان

بازار تبریز یه جورایی مثل یه شهر کوچک میمونه که تو دل خودش کلی کوچه پس کوچه و محله داره. هر کدوم از این بخش ها هم کاربری خاص خودشون رو دارن و یه فضای متفاوت رو به وجود آوردن. بیاین با هم یه گشتی تو این هزارتو بزنیم و ببینیم هر بخش چه جور جاییه.

راسته ها: شریان های اصلی بازار

راسته بازارها همون معابر اصلی و سرپوشیده ی بازارن که مثل خیابون های یه شهر عمل می کنن و بخش های مختلف رو به هم وصل می کنن. این راسته ها معمولاً ورودی ندارن و همیشه بازن. از معروف ترین راسته های بازار تبریز میشه به راسته بازار قدیم، راسته بازار امیر، بازار کفاشان و بازار صفی اشاره کرد. وقتی تو این راسته ها قدم میزنی، صدای داد و ستد و هیاهوی بازاری ها حسابی تو رو جذب خودش می کنه.

تیمچه ها: قلب های تپنده تجارت

تیمچه ها رو میشه به قلب بازار تشبیه کرد. اینها فضاهای سرپوشیده و گنبدی شکلی هستن که معمولاً درهای ورودی بزرگ و محکمی دارن و شب ها یا روزهای تعطیل بسته میشن. هر تیمچه یه نگهبان داره که بهش اوداباشی میگن. کاربری تیمچه ها خیلی جالبه؛ معمولاً چهار بخش دارن: یه قسمت عمومی برای نمایش و فروش کالاها، یه زیرزمین برای انبار کردن، یه طبقه همکف برای کارهای تجاری و یه طبقه بالا که قدیم ها برای استراحت بازرگانان غریبه استفاده میشده. معروف ترین تیمچه ها، تیمچه امیر هست که بورس طلا و جواهره و تیمچه مظفریه که زیباترین معماری رو داره و مرکز اصلی فرش تبریزه. اینجا واقعاً باید بری و از نزدیک ببینی که چطور قالی های خوش نقش و نگار رو نمایش میدن.

کاروانسراها: میعادگاه مسافران خسته

قدیم ها که کاروان ها با چهارپاهای بارکش سفر می کردن، نیاز به جایی داشتن که هم خودشون استراحت کنن و هم بارهاشون رو تخلیه کنن. کاروانسراها دقیقاً همین کاربری رو داشتن. اینا معمولاً یه حیاط بزرگ داشتن که وسطش فضای سبز و حتی استخر یا آب انبار بود. دور تا دور حیاط هم حجره ها و اتاق های بازرگان ها قرار داشت. کاروانسرای بزرگ امیر و کاروانسرای حاج سید حسین از معروف ترین کاروانسراهای بازار تبریزن. وقتی وارد این فضاها میشی، میتونی تصور کنی که چه رفت وآمدهایی اینجا بوده و چه حرف ها و معامله هایی انجام شده!

سراها: حیاط های پر رمز و راز

سراها یه جورایی شبیه کاروانسراها هستن، ولی کوچکتر و معمولاً برای تخلیه بارهای سبک تر استفاده میشدن. اینها هم حیاط های روباز دارن و برای استراحت و انجام کارهای تجاری کاربرد داشتن. سرای گرجی لر و سرای حاج رسول از مهم ترین سراهای بازار تبریز به حساب میان. این سراها هم مثل بقیه بخش های بازار، پر از قصه های ناگفته ان و یه عالمه جزئیات دیدنی دارن.

دالان ها: راهروهای پر از حرف

دالان ها در واقع همون راهروهای سرپوشیده ان که تیمچه ها، کاروانسراها و سراها رو به راسته های اصلی بازار وصل می کنن. اسمشون هم معمولاً از اسم همون تیمچه یا سرایی میاد که بهش وصلن. غیر از دالان خونی که قصه اش رو تعریف کردم، دالان حاج رحیم و دالان شعربافان هم از دالان های معروف بازار تبریزن. قدم زدن تو این دالان ها یه حس و حال خاصی داره؛ حس می کنی تو یه مارپیچ تاریخی گم شدی.

مدارس، مساجد و گرمابه ها: پاتوق های فرهنگی و اجتماعی

بازار تبریز فقط جای خرید و فروش نبوده، بلکه یه مرکز فرهنگی و مذهبی مهم هم به حساب میومده. تو دل همین بازار، کلی مدرسه دینی، مسجد و حمام عمومی وجود داره که هر کدوم خودشون یه بنای تاریخی به حساب میان. مثلاً مدرسه طالبیه و مدرسه صادقیه از مدارس معروف این بازارن و مسجد جامع و مسجد حجت الاسلام هم از مساجد مهم و قدیمی اش هستن. حمام هایی مثل حمام خان و حمام میرزا حسن قره هم نشون میدن که بازار چقدر به نیازهای اجتماعی و رفاهی مردم اهمیت میداده. وجود این بناها تو دل بازار نشون میده که این مکان چقدر برای مردم تبریز اهمیت داشته و چقدر به هم پیوسته بوده.

چی بخریم؟ راهنمای خرید و سوغاتی از بازار تبریز

یکی از لذت های سفر به تبریز، خرید سوغاتی و گشت و گذار تو بازارشه. بازار تبریز پر از اجناس متنوعه، از صنایع دستی بی نظیر گرفته تا خوراکی های خوشمزه. اینجا هر چی بخوای پیدا میشه، فقط کافیه بدونی کجا بری.

مظفریه، دنیای فرش های خوش نقش

اگه عاشق فرش و قالیچه هستی، باید مستقیم بری تیمچه مظفریه. اینجا بهشت فرش دوستاست! فرش تبریز شهرت جهانی داره و اینجا مرکز اصلی خرید و فروش نفیس ترین فرش های دستباف ایرانه. طرح و نقش های فرش تبریز اونقدر متنوع و زیباست که حتماً محو تماشاشون میشی. میتونی ساعت ها بین این همه فرش قدم بزنی و از زیبایی و هنر نهفته توشون لذت ببری. چانه زدن هم که تو بازار خودشه! پس حتماً مهارت های چانه زنی تون رو قبلش تمرین کنید.

تیمچه امیر، بورس طلا و جواهر

بعد از فرش، اگه دلت یه چیز برق برقی خواست، تیمچه امیر منتظرته! این تیمچه یکی از پررونق ترین و شلوغ ترین بخش های بازاره و مرکز اصلی خرید و فروش طلا و جواهر. اینجا میتونی انواع طلاهای دست ساز و طراحی های خاص رو پیدا کنی. فضای تیمچه امیر هم حسابی دیدنیه و زرق و برق طلا و جواهرات تو این فضای سنتی، یه ترکیب فوق العاده رو به وجود آورده.

بازار کفاشان و دنیای چرم

تبریز به خاطر چرم و کفش های دست دوزش هم خیلی معروفه. تو بازار کفاشان می تونی انواع کفش های چرم دست دوز رو با کیفیت عالی پیدا کنی. از کفش های سنتی یمنی گرفته تا مدل های جدیدتر. اگه دنبال یه کفش باکیفیت و بادوام هستی که یه عمر برات کار کنه، حتماً سری به اینجا بزن. بوی چرم طبیعی تو این بازار حسابی مستت می کنه.

از شیشه گرخانه تا عطاران: بقیه بازارچه ها

غیر از اینا، بازار تبریز پر از بازارچه های تخصصی دیگه اس. مثلاً بازار شیشه گرخانه که قدیم ها محل فروش شیشه و بلور بوده و الان بیشتر شیرینی و گیاهان دارویی می فروشن. بازار عطاران که از دور بوی ادویه جات و گیاهان دارویی میاد و بازار مس گران که صدای چکش هاش شنیدنیه. البته خیلی از این مشاغل قدیمی دیگه مثل قبل رونق ندارن، ولی اسمشون روی بازارچه ها مونده و یه جورایی تاریخ رو زنده نگه داشته.

سوغاتی های تبریز: چی ببریم خونه؟

خب، وقتی برگشتی از سفر تبریز، چی می تونی برای دوست و آشنا ببری؟

• فرش و قالیچه: از تیمچه مظفریه که دیگه حرفش رو زدیم.
• چرم و محصولات چرمی: کیف، کفش، کمربند با کیفیت عالی از بازار کفاشان.
• خشکبار و آجیل: بادام، کشمش، گردو و انواع خشکبار مرغوب تو بخش بادامچیلار و کشمش چی لر پیدا میشه.
• ادویه جات و عرقیات: بوی زعفران، زرچوبه و انواع ادویه های محلی تو بازار عطاران حسابی به مشامت میرسه.
• شیرینی جات تبریز: قرابیه، نوقا، باسلوق و انواع شیرینی های خوشمزه تبریزی رو از بازار شیشه گرخانه یا قنادی های اطراف بازار میشه خرید.
• صنایع دستی: از ظروف مسی گرفته تا تابلوهای فرش و صنایع چوبی کوچک.

یه روز کامل تبریزگردی: جاهای دیدنی اطراف بازار

اگه دلت خواست بعد از بازارگردی، یه جای دیگه هم تو تبریز ببینی، اصلا نگران نباش! دور و بر بازار پر از جاهای دیدنی دیگه اس که می تونی به برنامه سفرت اضافه کنی. خیلی هاشون هم انقدر نزدیک هستن که میتونی پیاده بری.

خانه مشروطه: یادگار آزادی خواهی

اینجا قلب تاریخ مشروطه ایران بوده. خونه ای که آزادی خواهان و قهرمانان مشروطه مثل ستارخان و باقرخان توش جمع میشدن و برای آزادی ایران نقشه می کشیدن. فاصله خیلی کمی با بازار داره و میتونی با پای پیاده بهش برسی. دیدن عمارت کلاه فرنگی و شیشه های رنگی این خونه، حسابی شما رو به اون دوران میبره.

مسجد کبود (گوی مسجید): فیروزه ای چشم نواز

مسجد کبود، که بهش گوی مسجید هم میگن، یه شاهکار معماری با کاشی های فیروزه ای بی نظیره. رنگ آبی غالب این مسجد باعث شده بهش مسجد کبود بگن. اگه عاشق معماری اسلامی و کاشی کاری هستی، حتماً باید این مسجد رو ببینی. انعکاس نور تو کاشی های آبی، یه منظره جادویی رو ایجاد می کنه.

ارگ علیشاه: عظمت به جا مانده

ارگ علیشاه یه بنای عظیم و تاریخی از دوره ایلخانانه که با اینکه بخش هایی ازش تخریب شده، ولی هنوز هم عظمتش رو نشون میده. قبلاً قرار بوده مسجد باشه، ولی بعداً تبدیل به قلعه نظامی شده. الان هم بخش هایی از دیوار جنوبی اش باقی مونده و یه مصلی بزرگ کنارش ساختن.

موزه قاجار: سفری به دل تاریخ

اگه دوست داری بدونی خونه های زمان قاجار چه شکلی بوده، حتماً سری به موزه قاجار بزن. این موزه قبلاً خونه امیرنظام گروسی بوده و یه عمارت بزرگ و زیبا با حیاط های پر از گل و گیاه و حوض های بزرگ و آبیه. اینجا میتونی هم از معماری و تزئینات داخلی خونه لذت ببری و هم با سبک زندگی اون دوران آشنا بشی.

کاخ شهرداری (برج ساعت): نماد شهر

برج ساعت تبریز یا کاخ شهرداری، یکی از نمادهای اصلی این شهره. این بنا با سبک معماری آلمانی ساخته شده و یه برج ساعت بلند و چهارصفحه داره که شب ها حسابی قشنگ میشه. اینجا هنوز هم کاربرد اداری داره، ولی میتونی از بیرون از زیباییش لذت ببری و عکس های قشنگی بگیری.

باغ گلستان: ریه ای سبز در دل شهر

اگه خسته شدی و دلت یه جای سرسبز و آروم میخواد، باغ گلستان یا گولستان باغی بهترین انتخابه. این پارک قدیمی و بزرگ، پر از درخت و گل های زیباست و یه جای عالی برای نفس کشیدن تو دل شلوغی شهره. خصوصاً تو اردیبهشت و خرداد که پر از گل و بوی خوب میشه.

امامزاده ها و اماکن مذهبی: آرامش در هیاهو

اطراف بازار و تو خود بازار، چندین امامزاده و مسجد تاریخی وجود داره که میتونی برای یه لحظه آرامش و خلوت، بهشون سر بزنی. امامزاده سید جمال الدین و امامزاده حمزه از معروف ترین ها هستن که علاوه بر جنبه مذهبی، معماری و تزئینات هنری بی نظیری هم دارن.

زورخانه گرشاسب یل: جایی برای پهلوانی

قدیمی ترین زورخانه تبریز، زورخانه گرشاسب یل هست. اگه دوست داری با ورزش های باستانی ایران و فضای پهلوانی آشنا بشی، حتماً سری به اینجا بزن. اینجا هنوز هم ورزشکارا میان و تمرین می کنن و فضای سنتی اش کاملاً حفظ شده.

سفر بی دردسر به بازار: راهنمای عملی بازدید

برای اینکه سفرت به بازار تبریز حسابی خوش بگذره و هیچ مشکلی پیش نیاد، یه سری نکات رو باید بدونی و آماده باشی.

کی بریم؟ بهترین زمان برای بازدید

راستش رو بخواین، بازار تبریز چون سرپوشیده اس، تو هر فصلی از سال برای بازدید مناسبه. نه از سرمای زمستون اذیت میشی نه از گرمای تابستون. اما اگه بخوایم بهترین زمان رو بگیم، بهار و پاییز به خاطر آب و هوای مطبوع تبریز، فصل های بهتری هستن. از نظر ساعت هم، بازار از صبح زود باز میشه و تا عصر فعاله. صبح ها معمولاً خلوت تره و اگه دلت میخواد تو آرامش بیشتری بازار رو ببینی، صبح زود برو. ولی اگه عاشق شلوغی و هیاهو هستی، بعدازظهرها (مثلاً از ساعت ۳ تا ۵ عصر) بازار حسابی پر جنب و جوش میشه و از دیدن این همه آدم و فعالیت لذت میبری. یادت باشه، بازار تو روزهای تعطیل رسمی بسته اس.

چطور بریم؟ مسیرهای دسترسی

بازار تبریز درست وسط شهره و خیلی راحت میتونی بهش دسترسی داشته باشی. ورودی های اصلی بازار از خیابون های جمهوری اسلامی، دارایی و راسته کوچه هستن. برای رسیدن به بازار میتونی از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنی:

• بی آرتی و اتوبوس: خطوط بی آرتی و اتوبوس زیادی تو تبریز هست که مستقیم میرن به سمت بازار یا خیابون های اطرافش. مثلاً از مسیر آبرسان یا ائل گلی میتونی سوار بی آرتی بشی.
• تاکسی: تاکسی هم که همیشه در دسترسه و میتونی بگی بازار.

اگه از فرودگاه بین المللی تبریز یا ایستگاه راه آهن میای، نگران نباش! از فرودگاه تا بازار حدود ۲۰ دقیقه و از ایستگاه قطار هم حدود ۱۸ دقیقه با ماشین راهه. میتونی از تاکسی های فرودگاه یا ایستگاه استفاده کنی. اگه هم با ماشین شخصی هستی، میتونی از پارکینگ های عمومی اطراف بازار استفاده کنی که خیالت راحت باشه.

امکانات رفاهی: از پارکینگ تا غذاخوری

بازار تبریز و اطرافش از نظر امکانات رفاهی چیزی کم نداره. برای پارک ماشین، چندین پارکینگ عمومی و خصوصی نزدیک بازار هست که میتونی ازشون استفاده کنی. سرویس بهداشتی هم تو خود بازار و بیرونش هست. اگه گرسنه شدی، دور و بر بازار پر از رستوران و غذاخوریه که میتونی غذاهای محلی خوشمزه تبریز رو امتحان کنی. کبابی حاج علی و رستوران شازده از معروف ترین ها هستن. برای اقامت هم چندین هتل و هتل آپارتمان نزدیک بازار هست که دسترسی ات به بازار رو خیلی راحت میکنه و میتونی بعد از یه روز خسته کننده، زود برگردی هتل و استراحت کنی.

نکاتی که قبل از بازدید باید بدونید

• کفش راحت: قراره کلی پیاده روی کنی، پس کفش راحتی بپوش که پاهات خسته نشن.
• دوربین: بازار پر از صحنه های دیدنیه، دوربینت رو فراموش نکن!
• توجه به جزئیات: فقط دنبال خرید نباش! سرتو بالا بگیر، به گنبدها، تزئینات و معماری دقت کن. اینا خودشون یه دنیان.
• از دستفروش ها غافل نشو: گاهی اوقات بهترین چیزها رو میتونی از دستفروش های اطراف بازار پیدا کنی.
• مراقب وسایل شخصی ات باش: تو جاهای شلوغ همیشه مراقب کیف و موبایلت باش.
• چانه زنی: تو بازارهای سنتی ایران، چانه زنی یه جورایی رسمه! امتحانش کن و سعی کن جنس رو با قیمت بهتر بخری.
• از فضای سنتی لذت ببر: مهم ترین چیزی که تو بازار تبریز تجربه میکنی، همون حس و حال سنتی و اصیلیه که توش جاریه. خودتو بسپار به این فضا و ازش لذت ببر.

روح تبریز در رگ های بازار: سنت ها و مراسم

بازار تبریز فقط یه مرکز خرید و فروش نیست، اینجا جاییه که روح تبریز توش جاریه و سنت ها و مراسم قدیمی اینجا هنوز زنده هستن. یکی از مهم ترین این مراسم، عزاداری محرمه.

محرم در بازار: اوج شور حسینی

اگه تو ماه محرم، خصوصاً روزهای تاسوعا و عاشورا، تو تبریز باشی و به بازار سر بزنی، یه صحنه فراموش نشدنی رو میبینی. مردم تبریز و بازاری ها، تمام بازار رو با پارچه های سیاه می پوشونن و خودشون هم لباس مشکی تن می کنن. شور و حال عزاداری برای امام حسین (ع) تو بازار تبریز یه چیز دیگه اس. دسته های عزاداری از بخش های مختلف بازار رد میشن و مردم هم صف به صف می ایستن تا این مراسم رو ببینن و توش شرکت کنن. تیمچه مظفریه هم چند روز قبل از تاسوعا و عاشورا، تمام فعالیت های تجاریش رو تعطیل میکنه و کاملاً وقف عزاداری میشه. اینجا میتونی عمق ارادت مردم تبریز به اهل بیت رو از نزدیک حس کنی. خیلی از مردم حتی از شهرهای دیگه میان که این مراسم رو تو بازار تبریز تجربه کنن.

بازار، فقط یک مرکز خرید نیست

در طول تاریخ، بازار تبریز همیشه یه نقش پررنگ تو زندگی اجتماعی و فرهنگی مردم تبریز داشته. اینجا فقط جایی نبوده که مردم بیان خرید کنن و برن. بازار یه جورایی محل جمع شدن، تبادل نظر، حل مشکلات و حتی فعالیت های سیاسی بوده. بازاری ها همیشه به صداقت و درستکاری معروف بودن و خودشون رو امانت دار مردم میدونستن. همین نقش اجتماعی و فرهنگی باعث شده که بازار تبریز، نه تنها یه بنای تاریخی باشه، بلکه یه موجود زنده باشه که با زندگی مردم گره خورده و هویت تبریز رو تشکیل میده. وقتی قدم میزنی تو بازار، این حس رو کاملاً درک میکنی.

بازار تبریز، روایتگر تاریخ و هویت مردمی است که قرن هاست در دل این آجرها نفس می کشند و فرهنگ و اصالت خود را زنده نگه داشته اند.

حرف آخر: بازار تبریز، گنجینه ای که باید دید!

همونطور که گفتیم، بازار تبریز فقط یه بازار نیست؛ اینجا یه گنجینه واقعیه که تو دل خودش تاریخ، فرهنگ، هنر و زندگی رو همزمان داره. از همون لحظه که پات رو تو این بازار میذاری و بوی ادویه جات و صدای هیاهوی بازاری ها به مشامت میرسه، حس می کنی که وارد یه دنیای دیگه شدی.

دیدن این معماری بی نظیر آجری، قدم زدن تو راسته ها و تیمچه های پر رمز و راز، خرید سوغاتی های اصیل و تجربه مراسم سنتی، همه اش یه تجربه بی نظیره که هیچ جای دیگه نمیتونی پیداش کنی. بازار تبریز یه جورایی آینه تمام نمای تاریخ و تمدن ایرانه و هر گردشگری، چه داخلی و چه خارجی، باید یه بار هم که شده این شگفتی رو از نزدیک ببینه و تو فضاش غرق بشه. پس اگه تابه حال به تبریز سفر نکردی یا بازارش رو ندیدی، فرصت رو از دست نده و برای یه سفر به این شهر زیبا و بازدید از این شاهکار بی نظیر برنامه ریزی کن. مطمئن باش که پشیمون نمیشی!