دستگاه آنالیز عنصری روغن و روان کننده ها مطابق با استاندارد D۶۵۹۶ – خبرگزاری گولوپ | اخبار ایران و جهان

به گزارش بازرگانی خبرگزاری گولوپ در صنایع نفت پتروشیمی هوافضا و نیرو یکی از مهم ترین فعالیت های نگهداشت و پایش وضعیت تجهیزات استفاده از دستگاه آنالیز عنصری روغن است. این دستگاه با هدف تشخیص فلزات فرسایشی آلاینده ها یا تخریب شیمیایی روان کننده ها طراحی شده و بخش مهمی از فرآیند نظارت پیشگیرانه به شمار می رود. برای انجام این آنالیز بهره گیری از تجهیزات آزمایشگاه نفت با استانداردهای بین المللی ازجمله مدل های مجهز به فناوری RDE ضروری است.

یکی از پیشرفته ترین ابزارهای موجود در این حوزه دستگاه RDE Atomic Emission Spectrometer است که بر پایه استاندارد معتبر ASTM D۶۵۹۶ طراحی شده و عملکردی دقیق در شناسایی عناصر فلزی در نمونه های روغنی دارد. این مقاله با هدف معرفی فنی این دستگاه بررسی مزایا مقایسه با روش های جایگزین و کاربرد آن در صنایع حیاتی به تحلیل دقیق عملکرد آن در قالب استانداردهای شناخته شده می پردازد.

اهمیت آنالیز عنصری در صنایع روان کاری و پایش وضعیت

تحلیل ترکیب عنصری روان کننده ها نقش تعیین کننده ای در پایش وضعیت (Condition Monitoring) تجهیزات صنعتی ایفا می کند. هرگونه تغییر در غلظت عناصر فلزی مانند آهن کروم نیکل مس یا سرب می تواند نشانه ای از سایش داخلی خوردگی یا آلودگی سیال باشد. چنین داده هایی کمک می کنند تا پیش از وقوع خرابی های جدی یا توقف تولید اقدامات اصلاحی انجام شود.

در سیستم هایی مانند توربین های بخار موتورهای دیزل سنگین کمپرسورها یا تجهیزات دوّار پتروشیمی یک خرابی ناگهانی نه تنها هزینه های مالی بالایی در پی دارد بلکه ممکن است منجر به آسیب های ایمنی و زیست محیطی نیز گردد. به همین دلیل استفاده از تجهیزات آزمایشگاهی تخصصی مانند دستگاه RDE در قالب برنامه های نت پیش بینانه (Predictive Maintenance) به یک الزام فنی تبدیل شده است.

ساختار و فناوری به کاررفته در دستگاه آنالیز عنصری روغن و روانکننده ها

دستگاه RDE یا Rotating Disc Electrode Atomic Emission Spectrometer براساس طیف سنجی نشری اتمی با الکترود چرخان عمل می کند. در این فناوری نمونه روغن بدون نیاز به رقیق سازی یا پیش پردازش خاص مستقیماً به محفظه آنالیز منتقل می شود. درون دستگاه دیسک فلزی با سرعت بالا می چرخد و در تماس با الکترود ثابت قوس الکتریکی تولید می کند. این قوس موجب تحریک اتم های موجود در نمونه و درنتیجه تابش نور خاص هر عنصر می گردد. نور ساطع شده سپس توسط آشکارساز اپتیکی تجزیه شده و اطلاعات دقیقی از نوع و مقدار عناصر موجود در نمونه ارائه می دهد.

برتری اصلی این فناوری در آن است که امکان شناسایی هم زمان عناصر متعدد در بازه زمانی کوتاه و با دقت بالا را فراهم می سازد. همچنین به دلیل حذف فرآیندهای آماده سازی با مواد شیمیایی و اسیدی ریسک آلودگی نمونه کاهش یافته و ایمنی عملکرد نیز بهبود می یابد.

در همین راستا دستگاه آنالیز عنصری RDE کمپانی KoreaTech مدل KRFES۶۵۹۵ به عنوان یکی از نمونه های پیشرفته در این حوزه شناخته می شود. این دستگاه قادر است ۲۴ عنصر فلزی را در روغن های روان کننده و مواد نفتی با دقت در سطح ppm و بدون نیاز به هرگونه آماده سازی یا استفاده از مواد شیمیایی به صورت سریع آنالیز کند. وجود یک سال گارانتی بی قید و شرط و ده سال خدمات پس از فروش نیز ازجمله ویژگی های مهمی است که آن را به گزینه ای مطمئن و قابل اتکا برای مراکز صنعتی و آزمایشگاهی تبدیل کرده است.

استاندارد ASTM D۶۵۹۶ و اهمیت آن در تطابق عملکرد

استاندارد ASTM D۶۵۹۶ از سوی انجمن مواد و آزمون آمریکا به عنوان مرجع آزمون برای تعیین فلزات سایشی آلودگی و افزودنی ها در روان کننده ها تدوین شده است. این استاندارد صراحتاً روش RDE را تأیید و تشریح می کند و الزاماتی مانند نوع الکترود سرعت چرخش شرایط پلاسما و نحوه کالیبراسیون را تعیین می کند.

مطابقت عملکرد دستگاه RDE با این استاندارد تضمین می کند که داده های حاصل شده در پروژه های صنعتی گزارش های فنی و تصمیم گیری های نگه داری معتبر باشند. علاوه براین این انطباق امکان مقایسه پذیری نتایج میان آزمایشگاه های مختلف را فراهم می سازد که در پروژه های بین المللی یا زنجیره تأمین قطعات اهمیت بالایی دارد.

مقایسه با روش های جایگزین و برتری فناوری RDE

در مقایسه با روش های سنتی مانند اسپکترومتری جذب اتمی (AAS) یا روش ICP فناوری RDE دارای مزایای خاصی است. نخست آن که RDE نیاز به رقیق سازی یا آماده سازی خاصی ندارد بنابراین خطاهای ناشی از نمونه برداری کاهش می یابد. همچنین به دلیل قابلیت استفاده مستقیم از نمونه های غلیظ و آلوده این روش برای آنالیز میدانی و در شرایط عملیاتی واقعی بسیار مناسب است.

از سوی دیگر زمان آزمون در RDE به مراتب کوتاه تر است. در حالی که روش های دیگر به آماده سازی پیچیده اپراتور تخصصی و محیط کنترل شده نیاز دارند RDE می تواند در مدت زمان کمتر از یک دقیقه تحلیل هم زمان بیش از ۲۰ عنصر را ارائه دهد. این ویژگی به ویژه در آزمایشگاه هایی که با حجم بالای نمونه مواجه اند مزیت محسوسی محسوب می شود.

نقش این تجهیزات آزمایشگاهی در صنایع نفت گاز و نیرو

یکی از اصلی ترین کاربران دستگاه RDE آزمایشگاه های تخصصی صنعت نفت و گاز هستند. در این صنایع حجم بالایی از روغن های روان کاری در توربین ها کمپرسورها پمپ ها و تجهیزات فرآیندی استفاده می شود. در بسیاری از پالایشگاه ها واحدهای RCM و پایش وضعیت برنامه های آنالیز روغن را به صورت دوره ای اجرا می کنند. داده های به دست آمده از دستگاه RDE در این فرآیندها به عنوان شاخص سلامت تجهیزات شناخته می شوند.

همچنین در صنعت برق نیروگاه های سیکل ترکیبی و حرارتی از این دستگاه برای ارزیابی سلامت ژنراتورها و توربین ها بهره می برند. شناسایی مقادیر غیرعادی از عناصری مانند آهن کروم یا آلومینیوم می تواند نشانه ای از سایش یاتاقان ها رینگ ها یا سایر قطعات درگیر باشد.

نگه داری کالیبراسیون و الزامات عملیاتی

اگرچه فناوری RDE نیاز به آماده سازی پیچیده ندارد اما برای اطمینان از دقت مداوم رعایت اصول نگهداری و کالیبراسیون دستگاه ضروری است. استفاده از استانداردهای کالیبراسیون تاییدشده تعویض منظم الکترودها و تمیزکاری منبع نوری از جمله مواردی هستند که باید در برنامه نگهداری روزانه و هفتگی آزمایشگاه گنجانده شود.

علاوه براین توجه به عمر مفید دیسک چرخان و کنترل دقیق دمای محفظه آنالیز بر عملکرد پایدار دستگاه تأثیر مستقیم دارد. بسیاری از تولیدکنندگان این دستگاه ها نرم افزارهای داخلی برای هشدار در مورد سرویس های ادواری و ثبت تاریخچه عملکرد ارائه می دهند که در تضمین قابلیت اطمینان داده ها مؤثر است.

معرفی مرجع معتبر تأمین دستگاه

درحال حاضر بهره برداری از دستگاه هایی مانند RDE Atomic Emission Spectrometer مستلزم دسترسی به منابع معتبر تأمین تجهیزات تخصصی پشتیبانی فنی مداوم و دانش به روز در حوزه آنالیز عنصری است. شرکت دانشور شیمی آرین با سابقه ای فعال در تأمین و تجهیز آزمایشگاه های کنترل کیفی در صنایع نفت گاز و روان کاری توانسته است نقش مؤثری در ارتقا سطح فنی مراکز تحقیقاتی و صنعتی کشور ایفا کند. این مجموعه با تکیه بر شبکه تأمین بین المللی امکان واردات دستگاه های آنالیز دقیق و تجهیزات آزمایشگاه نفت از اروپا آمریکا و آسیا را فراهم ساخته و علاوه بر تأمین تجهیزات خدماتی نظیر تأمین قطعات یدکی و پشتیبانی تخصصی را نیز در اختیار کاربران قرار می دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره مشخصات فنی دستگاه های آنالیز عنصری و سایر تجهیزات تخصصی می توان به وبسایت رسمی این شرکت مراجعه کرد.

این مطلب یک خبر آگهی بوده و خبرگزاری گولوپ در محتوای آن هیچ نظری ندارد.