ویژگی های «اهل شقاوت» و «اهل خشیت» چیست – خبرگزاری گولوپ | اخبار ایران و جهان

ناهید سبزیان در گفتگو با خبرنگار گولوپ به تبیین مضامین و مفاهیم تدبر در آیات سوره مبارکه «اعلی» پرداخت و اظهار کرد: این سوره درباره کسانی است که از تذکر وحیانی پیامبر (ص) دوری می کنند؛ بخشی از این سوره خطاب به پیامبر (ص) بوده و خداوند متعال در این بخش حضرت را امر به تسبیح گویی هدایت تکوینی و تدبیر الهی در عالم می کند.

وی با ذکر اینکه بهره اندک برخی موجودات دلیل بر نقص تدبیر و هدایت الهی نیست ادامه داد: در بخش دوم سوره نیز به پشتیبانی خدا از جریان تذکر وحیانی رسولش و تأکید بر تداوم این مسیر اشاره دارد؛ همچنین تأکید شده است که رد تذکر از سوی اهل شقاوت دلیل بر نقص در تذکر الهی با واسطه پیامبر (ص) نیست. وجوب مدیریت الهی در عالم سبزیان بیان کرد: در بخش سوم سوره روی سخن پروردگار با اهل شقاوت است که ظرفیت بهره مندی از هدایت الهی را قدر نمی دانند لذا فرصت ها را از دست می دهند و از مسیر رستگاری باز می مانند.

این مدرس قرآن در چهارمحال و بختیاری با اشاره به آیه «سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْأَعْلَی» بیان کرد: تعبیر «تسبیح» به معنی پاک و مبرا دانستن از هرگونه عیب و نقص و مراد از اسم رب ویژگی ها و افعال و اوصاف پروردگار در عالم است و بر وجوب و وضوح مدیریت الهی در عالم صحه می گذارد.

سبزیان اظهار کرد: در آیات بعدی اشاره دارد که خداوند متعال همان است که خلق کرد و نیروها و اجزای مخلوقات خود را موزون ساخت و همان که تقدیر کرد و هدایت بخشید. یعنی خدا قدرت دارد حد و اندازه هایی را برای موجودات عالم تعیین کند و آنها را تحت هدایت تکوینی خود به اهداف تعیین شده هدایت می کند که نه فقط انسان بلکه همه مخلوقات عالم از این فرایند تدبیر و مدیریت و هدایت پروردگار بهره مند می شوند و آن را طی می کنند.

وی با اشاره به اینکه حتی علفزار یا «الْمَرْعَیٰ» هم که بهره اندکی از وجود دارد در زیرمجموعه برنامه خلقت و ساماندهی تقدیر و هدایت قرار می گیرند افزود: خداوند پس از فرمان به تسبیح و بیان اوصاف ربوبیت خودش بر عالم به جای استفاده از مثالی که مصداق اوج کمال هدایت باشد علفزار را مثال می زند که عمر و بهره اندکی دارد اما همین علفزار تحت هدایت بی نقص تکوینی این عمر را طی می کند.

قدرت پیامبر (ص) در تذکر وحیانی

سبزیان با اشاره به آیه «سَنُقْرِئُکَ فَلَا تَنْسَیٰ» بیان کرد: عده زیادی از مردم از قبول تذکر رسول خدا امتناع کردند و حضرت در اینجا به فکر فرو رفتند که شاید در ابلاغ وحی ناتوان است و آمادگی لازم را ندارد که این افکار ممکن بود جریان تذکر وحیانی را به مخاطره اندازد؛ لذا در ادامه سوره آیاتی آرام بخش با وعده های الهی را می خوانیم که می فرماید به زودی قرآن را بر تو می خوانیم پس هرگز فراموش نخواهی کرد یعنی خداست که پیامبر (ص) را به خواندن در می آورد بنابراین فراموشی به ایشان راه ندارد. در آیه هفتم نیز بر اراده الهی تأکید دارد و می فرماید: جز آنچه را خدا بخواهد که او آشکار و پنهان را می داند.

وی ادامه داد: در اینجا تأکید دارد که اراده الهی زمینه ساز قدرت رسولش است و همه چیز با قدرت ذات الهی محقق می شود؛ لذا به پیامبر (ص) اطمینان می دهد که خواندن کلام وحی تحت اراده خداست و لذا نقصان و فراموشی به ایشان راه ندارد.

سبزیان با اشاره به آیه هشتم «وَنُیَسِّرُکَ لِلْیُسْرَیٰ» توضیح داد: خدا علاوه بر آنکه رسولش را مهیا و آماده می کند آسان ترین راه را نیز برای او بر می گزیند و پس از اطمینان خاطر دادن به پیامبر (ص) در آیه بعدی حضرت را به مأموریت امر کرده و می فرماید: پس [مردم را] اندرز ده اگر اندرز سودمند افتد.

وی بیان کرد: تذکر الهی رسول خدا از جانب اهل خشیت پذیرفته می شود اهل شقاوت اما از پذیرش امتناع می کنند و خودشان عامل بستن راه تذکر بر خودشان هستند. اینها کسانی هستند که در برابر تذکر ایستادگی کرده و خودشان را مستحق عذاب الهی کردند. در اینجا خداوند رسولش را به تداوم راه تذکر با اعتماد به وعده های الهی دعوت می کند و کم بهره گی اهل شقاوت از هدایت الهی را دلیل بر نقص در این هدایت نمی داند.

سبزیان با تصریح اینکه دوری از تذکر وحیانی پیامبر (ص) باعث بدبختی و شقاوت انسان می شود افزود: این مسئله چیزی از کمال و درستی دعوت رسول خدا کم نمی کند. اما پرسش اینجاست که چگونه می توان از شقاوت دور شد و به فلاح و رستگاری رسید پاسخ در آیه ۱۴ این سوره آمده که می فرماید: «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَکَّیٰ» یعنی بی تردید کسی که خود را [از زشتی های باطن و ظاهر] پاک کرد رستگار شد.

اهل خشیت چه کسانی هستند

وی اضافه کرد: همچنین در ادامه اشاره دارد کسی که نام پروردگارش را یاد کند و نماز اقامه کند از شقاوت و بدبختی نجات می یابد نماز مصداق خشوع و خضوع در محضر پروردگار است و لذا کسی که با داشتن قدرت خودش را در برابر قدرت الهی ناچیز و ناتوان و فقیر می بیند و سر بر سجده می گذارد یقیناً به فلاح و رستگاری خواهد رسید.

این مدرس قرآن کریم با اشاره به مانع بزرگی که اهل شقاوت را از پذیرش تذکر باز می دارد توضیح داد: در آیه ۱۶ «بَلْ تُؤْثِرُونَ الْحَیَاةَ الدُّنْیَا» اشاره دارد که اهل شقاوت زندگی دنیا را بر مسیر رستگاری ترجیح می دهند و در دوراهی دنیا و آخرت دنیا را انتخاب می کنند لذا خودشان را از قبول تزکیه و پاکی بی نیاز می بینند و به تذکرات رسول خدا اعتنایی ندارند.

سبزیان با تأکید بر اینکه بر طبق نص صریح قرآن در آیه «وَالْآخِرَةُ خَیْرٌ وَأَبْقَیٰ» آخرت بهتر و پایدارتر است افزود: کسی که دنیای زودگذر را به جهان باقی و حیات جاودان آخرت ترجیح می دهد در واقع معامله ای زیان بار انجام داده است.

وی در پایان گفت: از ابتدای حیات بشر تا کنون مسیر فلاح و رستگاری همواره روشن بوده همچنان که این حقایق در کتاب های آسمانی پیش از قرآن نیز گوشزد شده و اینها سخنان جدیدی نیستند بلکه همه تذکر و یادآوری هستند.