توافق با ایران بسیار مهم است

آفتاب نیوز :

رافائل گروسی در مصاحبه ای با نشریه آمریکایی یواس نیوز ادعا کرد که گام های جبرانی ایران در برجام و غنی سازی اورانیوم در سطح کنونی «مایه نگرانی است و من در این باره به طور مستقیم با همتایان ایرانی ام گفت و گو کرده ام.»

وی افزود: «آنچه اکنون اهمیت دارد و تمرکز ما نیز بر آن است این است که بتوانیم شفاف سازی هایی را که نیاز داریم درباره آنچه در جریان است به دست آوریم. همچنین حمایت از مذاکرات جاری میان ایران و ایالات متحده از نظر فنی و با جدیت بسیار مهم است.»

مدیرکل آژانس در ادامه فضاسازی های سیاسی غرب علیه برنامه صلح آمیز هسته ای کشورمان گفت: «هرچه زمان می گذرد وضعیت بدتر می شود چون حتی اگر کاری از نظر دیپلماتیک و سیاسی صورت نگیرد سانتریفیوژ ها همچنان می چرخند و ذخایر هم بیشتر می شوند. بنابراین ما باید فوراً به این موضوع رسیدگی کنیم. ما می دانیم که این نگرانی می تواند به موضوعی بزرگ تر تبدیل شود که باید به شدت از آن جلوگیری کنیم.»

وی با تکرار اهمیت نقش آژانس در توافق احتمالی میان ایران و آمریکا گفت: «باید توافقی قابل اتکا قوی و قابل راستی آزمایی وجود داشته باشد که توسط آژانس راستی آزمایی شود. این همان چیزی است که ما اکنون مشغول انجام آن هستیم. این موضوع بخشی از سفر من به سازمان ملل و شورای امنیت نیز هست.»

گروسی در پاسخ به این پرسش که «آیا تصور می کنید در چارچوب توافق جدید نقش آژانس برای راستی آزمایی لحاظ خواهد شد؟» گفت: «اول از همه باید ببینیم این مذاکرات که گفت و گو هایی بسیار مهم هستند به نتیجه می رسند یا نه. این بسیار بسیار مهم است. فکر می کنم این هم اهمیت دارد که (استیو) ویتکاف و (عباس) عراقچی با ما صحبت می کنند. آنها با یکدیگر نیز (به صورت غیرمستقیم) گفت و گو می کنند که البته جزء ضروری ماجراست؛ چون این توافق توافق آنهاست نه توافق آژانس.»

وی افزود: «اما بدون حضور ما این توافق بر پایه ای سست بنا خواهد شد. چون تعهداتی که در صورت توافق مورد تفاهم قرار می گیرند بسیار مهم خواهند بود و جامعه بین المللی باید مطمئن شود که این تعهدات اجرا می شوند.»

مدیرکل آژانس ادامه داد: «از نظر من نکته خیلی مهم در حال حاضر این است که این روند شتاب گرفته است. گفت و گو ها اکنون به برخی جزئیات فنی رسیده اند چون این یک روند تدریجی است یک گفت و گو است.»

وی گفت: «آن ها (ایران و آمریکا) برای مدت طولانی اصلاً با یکدیگر صحبت نمی کردند همیشه به صورت غیرمستقیم یا به روش هایی که خیلی مؤثر نبود. این مسائل برای صلح و امنیت جهانی بسیار بنیادین هستند و باید اطمینان حاصل کنیم که طرف ها با هم گفت و گو کنند و آنها حالا دقیقاً همین کار را می کنند.»

وی ادامه داد: «به همین دلیل است که این روند نباید شکست بخورد و ما نقش خود را نقشی حمایتی اما هم زمان حیاتی می دانیم؛ به ویژه به خاطر تعهداتی که ممکن است درباره غنی سازی یا حتی ادعا هایی درباره ابعاد نظامی یا فعالیت های دیگر مطرح شود. فراموش نکنید که این یک برنامه هسته ای پیشرفته و پیچیده است که باید نظارت شود.»

گروسی با اشاره به اقدامات ایران در چارچوب قانون راهبردی مجلس (قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها و صیانت از منافع ملت ایران) ادعا کرد که سطح نظارت آژانس از تأسیسات هسته ای ایران کافی نیست. وی افزود: «اگر توافقی حاصل شود ما قادر خواهیم بود این نقش را ایفا کنیم. در واقع ما می توانیم چسبی باشیم که این ساختار را مستحکم و یکپارچه نگه می دارد.»

مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در پاسخ به پرسشی درباره موضوع غنی سازی در روند گفت و گو های ایران و آمریکا گفت: «نمی خواهم وارد جزئیات مذاکرات آنها شوم. اما روشن است که موضوع غنی سازی یک مسئله کلیدی و محوری در توافق است و در ذیل این موضوع گزینه های مختلفی هست که درباره آنها بحث می شود. اما چیزی که الان می توانم بگویم این است که فکر نمی کنم – حتی خود رئیس جمهور (دونالد) ترامپ و سناتور (مارکو) روبیو هم گفته اند – کسی به دنبال احیای برجام تحت نامی دیگر باشد.»

وی افزود: «شاید توافق جدید ساده تر و کم جزئیات تر باشد. به یاد دارید که برجام توافقی با بند های زیادی بود مثلاً اگر فلان اتفاق بیفتد بعد چه شود یا شامل بند های غروب آفتاب (sunset clauses) و غیره. حتی ایرانی ها هم این را می گویند. پس بحث درباره برجام نیست بلکه درباره چیزی تازه شفاف و صریح است که به همه اطمینان دهد هیچ مسیری به سمت بمب وجود ندارد.»

گروسی در پاسخ به پرسشی درباره ادعای ساخت سلاح هسته ای توسط ایران ادعا ها درباره نگرانی از انباشت اورانیوم غنی شده در ایران را تکرار اما تصریح کرد: «این بدان معنا نیست که ایران اکنون سلاح هسته ای دارد. نباید مخاطبان شما این دو را با هم اشتباه بگیرند. ولی موضوع بسیار جدی است چون هیچ کشور غیرهسته ای دیگری وجود ندارد که چنین کاری بکند.» وی ادامه داد: «البته این ذخایر می توانند به سادگی از بین بروند به خارج فرستاده شوند. این بخشی از گفت و گو های فنی ماست.»

گروسی در پاسخ به پرسش دیگری درباره نگرانی های ادعایی کشور های غربی از برنامه هسته ای ایران مدعی شد: «ایرانی ها آن را درک کرده اند و برای همین در حال حاضر با جدیت بی سابقه ای وارد گفت و گو شده اند. در سال های اخیر چنین سطحی از تعامل را ندیده بودم. این بهترین شانس ماست.»

وی در پایان مصاحبه با اشاره به محدودیت های زمانی موجود برای رسیدن به توافق گفت: «ما نمی توانیم اجازه دهیم این روند ماه ها بدون نتیجه ادامه پیدا کند. تهدید بازگشت تحریم ها از طریق مکانیسم ماشه نیز مطرح است اما موضوع فقط این نیست. زمان کم است و همه طرف ها باید به روشنی بدانند این روند به کجا می رسد.»

به گزارش ایرنا برنامه صلح آمیز هسته ای ایران همواره تحت فشار های سیاسی و اتهامات بی اساس غرب قرار داشته است. پیش از برجام کشور های غربی با امنیتی سازی این موضوع تلاش کردند با ابزار تحریم و تهدید نظامی علیه ایران اقدام کنند اما بسته شدن پرونده «ابعاد احتمالی نظامی» (PMD) در سال ۱۳۹۴ این بهانه را از میان برداشت.

ایران پس از امضای برجام به تمامی تعهدات خود پایبند ماند اما آمریکا در سال ۱۳۹۷ به طور یکجانبه از توافق خارج شد و اروپا نیز نتوانست تعهدات خود را اجرا کند. در نتیجه ایران در چارچوب حقوق برجامی خود گام هایی در کاهش تعهدات برداشت. مذاکرات احیای برجام در سال ۱۴۰۰ نیز به دلیل تعلل و زیاده خواهی های غرب به نتیجه نرسید.

با این وجود ایران همچنان به تعامل دیپلماتیک و همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی ادامه داده و تأکید کرده است که در صورت بازگشت طرف های مقابل به تعهدات خود آماده احیای توافق است. مذاکرات اخیر با ایالات متحده در عمان و رم گفت و گو ها با تروئیکای اروپایی در ژنو و جلسات سه جانبه در پکن نیز نشان دهنده تمایل تهران به حل وفصل موضوع از طریق دیپلماسی مشروط به ارائه ضمانت های واقعی برای رفع تحریم هاست.